Kręgozmyk – przyczyny, objawy, lecznie

Co to jest kręgozmyk?

Jeśli przeraziła Cię diagnoza „kręgozmyk” to pamiętaj, że to nie musi być powód do paniki. Można pomóc sobie samemu i to w bardzo dużym stopniu. Na początku potrzebne będą Ci wskazówki do tego, by ćwiczeniami nie pogorszyć swojej sytuacji.

Kręgozmyk określa się również mianem spondylolistezy, czyli ześlizgu. Jest to sytuacja patologiczna, dotycząca najczęściej dolnego odcinka kręgosłupa lędźwiowego. Polega na przemieszczeniu się względem siebie dwóch sąsiadujących kręgów. Kręg położony wyżej (wraz z całym kręgosłupem) ześlizguje się po kręgu leżącym niżej. Najczęściej wystepuje kręgozmyk IV kręgu lędźwiowego względem kręgu V. Zazwyczaj dochodzi do ześlizgu kręgów ku przodowi, względem leżącego poniżej kręgu. W przypadku przesunięcia się kręgosłupa ku tyłowi mówimy o retrolistezie.

Wyróżnia się ześlizg prawdziwy (wrodzony lub nabyty) oraz rzekomy (powstaje na skutek zmian zwyrodnieniowych wyrostków stawowych kręgów). Na etapie diagnozowania, istotnym jest by określić czy mamy do czynienia z kręgozmykiem stabilnym czy niestabilnym. W tym celu należy wykonać tzw. RTG czynnościowe odcinka lędźwiowego.

Najczęstsze przyczyny kręgozmyku

Przyczyny kręgozmyku można podzielić na te wrodzone oraz nabyte. W przypadku tych pierwszych, najczęstszą przyczyną jest dysplastyczność, czyli nieprawidłowa budowa struktur w połączeniu międzykręgowym lub między piątym kręgiem lędźwiowym a kością krzyżową. Kręgozmyk dysplastyczny rozpoznaje się zazwyczaj u dzieci i młodzieży. Inną przyczyną spondylolistezy wrodzonej są zaburzenia metaboliczne prowadzące np. do wrodzonej łamliwości kości.

Dysfunkcje nabyte rozwijają się z kilku powodów.U osób w podeszłym wieku spotyka się głównie ześlizg powstały na tle zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa. Wśród osób młodych i w średnim wieku, spondylolisteza pojawia się zwykle na skutek urazu mechanicznego ( np. nadmierny, dynamiczny przeprost w odcinku lędźwiowym).

Kręgozmyk – objawy

W zależności od stopnia kręgozmyku (I-IV) pojawiają się dolegliwości bólowe ostre lub przewlekłe. Dotyczą one przede wszystkim dolnego odcinka kręgosłupa, pośladków i nóg (zwykle obustronnie). Ból występuje zazwyczaj przy długotrwałych pozycjach statycznych (stanie, siedzenie), przy zmianach pozycji i co charakterystyczne zmniejsza się podczas umiarkowanej aktywności ruchowej. Pacjenci zgłaszają zaburzenie czucia, drętwienie i mrowienie w obrębie nóg. Dochodzi do przykurczu mięśni ( zwłaszcza lędźwiowego większego) oraz osłabienia siły mięśni kończyn dolnych. W badaniu funkcjonalnym stwierdza się osłabienie odruchów neurologicznych. W stanach bardzo zaawansowanych występuje zaburzenie działania mięśni zwieraczy pęcherza moczowego i odbytu.

Kręgozmyk – jak leczyć?

W pierwszej kolejności istotne jest rozpoznanie, czy jest to kręgozmyk stabilny, czy też niestabilny. W tym celu należy wykonać czynnościowe RTG. Gdy zachodzi potrzeba określenia stopnia ucisku nerwów rdzeniowych niezbędne jest wykonanie rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej.

W stanach ostrych zaleca się przyjmowanie leków przeciwbólowych i rozluźniających napięte mięśnie, unikanie przeciążeń. Czasami niezbędne jest zastosowanie zewnętrznego stabilizatora kręgosłupa lędźwiowego w postaci ortezy, pasa stabilizującego. Bardzo pomocna jest również na tym etapie ostrożna i delikatna terapia manualna. Terapia ta, zazwyczaj, w istotnym stopniu pozwala zmniejszyć ból ostry.